Kisha Shën Vladimir

Shën Jovan Vladimir , mbreti serb, siç shkruhet në kalendarin kishtar të cilin e publikon Kisha ortodokse Serbe , festohet me 4 Qershor ( 22 Maj sipas kalendarit të vjetër). U rrit në një familje me rrënjë fisnikësh të sundimtarëve serbë të cilët administronin principatat në Zahumlje dhe Prevalitane (Duklja ose Zeta). Vladimiri trashëgoi në fund të shekullit të X administrimin mbi tokat e të atit dhe xhaxhait. Fronin e pati në Krajinë, afër Liqenit të Shkodrës, tek kisha e Marisë së Shenjtë.
“ Njeri i drejtë, paqësor dhe plot me virtyte” siç e ka përshkruar historiani bizantin Kedrin, princi Jovan Vladimir në rininë e hershme mësoi artin e luftës por edhe Librin e Shenjtë.
Historiani i lashtë sllav Pop Dukljanin në librin e tij “ Mbreteria e sllovenëve” ( Regnum Slavorum) , dhe ava Justin në “ Jetëshkrimet e të Shenjtëve” përshkruajnë se si car Samuili e rrethoi ushtrinë e princ Vladimirit të kodrat e Oblikës. Atë e trathtoi nje nga princat lokalë dhe Samuili e burgosi në Prespë.
Samuili i dha vajzën e tij Kosarën, dhe I ktheu principatën, dhe I dha dhe Durrësin . Pas disfatës së Samuilit nga Vasili I II I Maqedonisë, Jovan Vladimiri u vra nga një komplot nga Ivan Vladislavi, sundimtari I fundit bullgar. Ai u varros në Prespë, dhe eshtrat e tij më vonë u çuan në Krajinë, ku janë prehur deri në vitin 1215 kur grekët u dërguan në Durrës. Nga Durrësi eshtrat u kthyen në Elbasan në vitin 1381 pasi Karl Topia e rindërtoi nga themelet. Që atëherë emrit të tij Vladimir iu shtua dhe Jovan, me shumë gjasa sipas Shën Jovan Pagëzorit, të cilit gjithashtu i qe prerë koka.
Sot ato ndodhen të varrosura në tryezën e shenjtë të Kishës qendrore në Tiranë. Koka e tij ruhet si një nga rekvizitet me të çmuara, në kishën e manastirit bullgar Zograf në Malin e Shenjtë. Çdo vit , karvan i pelegrinëve shkon deri në Elbasan , në manastirin e Jovan Vladimirit, aty shërbehet liturgjia dhe pas bëhet kthimi në Tiranë.
Kulti i Shën Jovan Vladimirit është i ngulitur thellë në besimin e poopujve serb, shqiptar, grek, bullgar dhe maqedon. Populli e respekton këtët të shenjt si çudibërës. Elbasani dhe Tivari e festojnë si mbrojtësin e tyre. Në vitin 1925 i është kisha tek Manastiri i Shën Naumit, në liqenin e Ohrit, si dhe në Bar (Tivar), ku është ndërtuar një tempull madhështor . Në qendër të këtij qyteti i është ngritur dhe një përmendore.
Shën Jovan Vladimir u bë drita e Kishës Ortodokse dhe mishërimi i ortooksëve por edhe i shumë myslimanëve dhe katolikëve. Siç thotë dhe Mitropoliti Amfilohije, duke iu kthyer lutjes së Shën Jovan Vladimirit dhe duke iu kthyer kujtimit të tij, i kthehemi vetvetes, burimeve dhe udhërrëfyesve tonë të përjetshëm.