Lajme

Sot, në Elbasan, u përkujtua Shpallja e Pavarësisë më 25 Nëntor 1912, një ngjarje historike ku Elbasani shpalli i pari Pavarësinë kombëtare, duke ngritur flamurin tre ditë para aktit të shpalljes në Vlorë dhe duke vendosur gurin e parë në themelet e lirisë dhe sovranitetit të Shqipërisë.

Homazhe për këtë ditë u zhvilluan pranë monumentit të Aqif Pashë Elbasanit, një nga figurat kryesore të kësaj ngjarjeje. Në ceremoni morën pjesë kryetari i Bashkisë, Gledian Llatja, Ministri i Shtetit për Pushtetin Vendor Arbjan Mazniku, përfaqësues të pushtetit lokal, deputetë, historianë dhe qytetarë.

Kryetari Llatja theksoi se “Aqif Pashë Elbasani, si bashkëpunëtor i Ismail Qemalit, luajti një rol kyç në organizimin e kryengritjeve antiosmane dhe ngritjen e flamurit kombëtar në Elbasan. Me aktin e 25 Nëntorit, Elbasani dërgoi një mesazh të fuqishëm dhe u pozicionua si pararendës i shpalljes së Pavarësisë më 28 Nëntor.”

Ai shtoi se “në 25 Nëntor 1912, Elbasani shpalli Pavarësinë, nënshkroi aktin dhe ngriti flamurin i pari. Ky akt e vendosi Elbasanin si një nga figurat kryesore të ngjarjeve historike. Karta e lirisë së Elbasanit ishte një akt që duhej të njihej nga çdo fuqi e huaj. Mirënjohja jonë shkon për rilindasit që vunë interesat kombëtare mbi gjithçka. Elbasani ka qenë dhe mbetet një simbol i patriotizmit dhe bashkimit për kombin shqiptar.”

Ministri Mazniku theksoi se “ fakti se një grup burrash, pavarësisht ndasive të besimit dhe politikës, u bashkuan në Elbasan për të shpallur Pavarësinë dhe për t’i treguar të gjithë botës, nga Elbasani, se Shqipëria është një shtet dhe një komb, është një dëshmi e fortë.

 Kjo u vërtetua përmes asaj deklarate, që nisi nga ky qytet, ndaj duhet të jemi krenarë për rolin që ka luajtur Elbasani. Sot jemi krenarë. Jemi në prag të anëtarësimit në Bashkimin Evropian, dhe ka pyetje në mbarë botën për mundësinë që Shqipëria të jetë anëtare e BE-së. Unë besoj se çdo qytetar, ashtu si 112 vjet më parë, përmes punës dhe angazhimit të tij, po riprovon atë që provoi para 112 vjetësh. Sot, Shqipëria ka gjithçka të nevojshme për të qenë anëtare e BE-së, dhe lidhja e historisë është e rëndësishme për të na dhënë besim. Ne i kemi të gjitha mundësitë për të pasur një të ardhme në BE”, tha ai.

 Ngjarjet e vitit 1912 përkujtohen çdo vit si një moment krenarie për Elbasanin, duke nderuar sakrificën dhe vizionin e atyre që e formuan historinë tonë kombëtare.

Në përvjetorin e 116-të të Kongresit të Manastirit dhe miratimit të alfabetit të gjuhës shqipe,Elbasani nën kujdesin e vecantë të kryetarit të bashkisë Gledian Llatja ka shënuar një aktivitet të rëndësishëm, ku u vlerësua kontributi i qytetit në zhvillimin dhe ruajtjen e gjuhës shqipe.

Në ngjarjen, e cila u mbajt me rastin e 116-vjetorit të miratimit të alfabetit të gjuhës shqipe nga Kongresi i Manastirit, morën pjesë Kryetari i Bashkisë së Elbasanit, Gledian Llatja, Ministri i Shtetit për Pushtetin Vendor, z.  Arbjan Mazniku si dhe elitat e qytetit, akademikë dhe mësues të shquar. Ata theksuan rëndësinë e këtij momenti historik dhe vlerësuan përpjekjet e qytetarëve dhe intelektualëve elbasanas për përhapjen dhe forcimin e gjuhës shqipe, e cila është një faktor kyç për bashkimin dhe identitetin kombëtar.

Në fjalimin e tij, kryetari i bashkisë Gledian Llatja theksoi rëndësinë e Elbasanit në historinë e gjuhës shqipe, duke kujtuar që qyteti ka qenë dhe mbetet një qendër e rëndësishme e zhvillimit të arsimit dhe kulturës shqipe. “Elita e qytetit ndodhet sot këtu, mësuesit, pedagogët, ata që punojnë pa fund për të lartësuar gjuhën shqipe dhe për të edukuar breza të rinj për të ardhmen e vendit tonë,” tha ai.

 Llatja shtoi gjithashtu se Elbasanin e lidhim këtë ditë me Normalen, me Universitetin dhe me qytetin tonë. Edhe pse në Elbasan nuk ka pasur mësim shqip dhe mësues vetëm pas vitit 1909, ne i kemi fillimet më përpara me shkollat shëtitëse. Ne jemi duke u përgatitur për të ristrukturuar Muzeun e Arsimit brenda në Kala, me qëllimin që ta lëmë këtë trashëgimi për brezat e rinj dhe ta përcjellim për të gjithë ata që vijnë në Elbasan. Kjo është një histori e lidhur ngushtë me gjuhën shqipe.

Duam të kujtojmë shkollat shëtitësem mësuesit shëtitës të Elbasanit, pasi ato kanë qenë të lidhura me gjuhën, patriotizmin dhe Rilindjen Shqiptare. Ne jemi të nderuar që Elbasani ka dhënë dhe vazhdon të japë shumë për gjuhën shqipe dhe trashëgiminë tonë. Detyra jonë sot është ta çojmë këtë trashëgimi në një nivel tjetër, ta përcjellim tek rinia dhe ta mbajmë fort gjuhën shqipe, pa ndikuar nga gjuhët e tjera.

Po punojmë për restaurimin e Muzeut Etnografik të Elbasanit dhe për kthimin e shtëpisë së Aleksandër Xhuvanit në një ambient të përshtatshëm për artin dhe kulturën. Po ashtu, kemi një projekt për vitin e ardhshëm për të kthyer shtëpinë e Lef Nosit në një ambient për rininë e Elbasanit, ku do të lidhen edhe me teknologjinë. Këtë vit, në qendër të Athinës ne hapëm Mësënjtoren Kostandin Kristoforidhi dhe po punojmë që në vitin 2025 ta hapim edhe në Selanik”.

Ai shtoi se “ne duam të vazhdojmë të përçojmë traditën e mirë që lidhet me gjuhën, e cila ka qenë themeli i kombit tonë dhe ka mbajtur gjallë identitetin shqiptar. Për ne, si Elbasan, kjo është një ditë e shënuar, sepse këtu kanë qenë fillesat e Kongresit të Elbasanit dhe zhvillimi i madh gjuhësor që ka pasur ky qytet.”

Akademikët Natasha Porocani, Teuta Toska dhe Evis Kushi referuan gjatë aktivitetit, duke bërë një përmbledhje të rëndësishme të njësimit të alfabetit dhe ngjarjeve të Kongresit të Manastirit të vitit 1908. Ata nënvizuan se ky kongres ishte një moment historik që shënoi bashkimin e shqiptarëve përmes gjuhës.

Ministri Mazniku, në fjalën e tij, vuri në dukje se Elbasani është djepi i zhvillimit të gjuhës shqipe dhe një nga qytetet që ka luajtur një rol të madh në forcimin e identitetit kombëtar shqiptar. Ai theksoi se rilindësit shqiptarë, me aftësinë e tyre të jashtëzakonshme, kanë krijuar një komb të bashkuar rreth gjuhës shqipe, dhe se abetarja dhe alfabeti janë simbol i bashkimit të shqiptarëve.

“ Rilindasit tanë kanë qenë të jashtëzakonshëm në nivel global, sepse krijuan strukturën e kombit shqiptar, duke e bazuar atë në gjuhën shqipe. Ne flasim rregullisht për rëndësinë që ka abetarja, por ka një rëndësi edhe më të madhe për të gjithë kombin, sepse ajo na mundëson të kuptojmë të njëjtën gjuhë, të shohim të njëjtat simbole dhe, më pas, të bëhemi pjesë e një ndjesie të përbashkët.

Abetarja dhe alfabeti janë fijet që mbajnë bashkë kombin shqiptar, janë fije të jashtëzakonshme historike. Sa herë që flasim për Elbasanin, për Normalen, për historinë, kujtojmë se ky qytet ka pasur ata njerëz që kanë endur fijën e kombit shqiptar, që na kanë dhënë mundësinë të jemi të bashkuar si komb. Elbasani ka qenë një gur themeli i kombit shqiptar dhe ka mundësuar ruajtjen e pemës së kombit, duke mbajtur gjallë traditën dhe kulturën.

Prandaj, gjuha shqipe duhet të fuqizohet dhe të mirëmbahet çdo ditë. Elbasani ka qenë dhe mbetet vendi ku, gjatë 100 viteve të fundit, është formuar dhe zhvilluar mësimdhënia. Për këtë arsye, ju jam mirënjohës të gjithëve ju që kontribuoni për këtë arritje të rëndësishme”.

Në përfundim të aktivitetit, Bashkia e Elbasanit nderoi disa personalitete të shquara të qytetit, duke u dorëzuar atyre certifikata Mirënjohja e Qytetit, me motivacionin “ Për kontributin në ruajtjen e vlerave gjuhësore kombëtare, dhe edukimin e brezave me dashuri për gjuhën shqipe”. Titujt e mirënjohjes u dorëzuan për zonjat e nderuara Tatjana Mani Manjola Hatellarin, dhe Entela Seiti.

Ky aktivitet shënoi një ditë të veçantë për Elbasanin, duke kujtuar rëndësinë e gjuhës shqipe dhe ruajtjen e pasurisë së saj kulturore.

Festimet për Ditën e Alfabetit janë një mundësi për të pasuruar ndërgjegjësimin e brezave të rinj për rëndësinë e ruajtjes së gjuhës dhe kulturës shqiptare.

Në Elbasan u zhvillua një takim me fokus forcimin e bashkëpunimit mes institucioneve publike dhe organizatave rinore për parandalimin e dhunës dhe rritjen e besimit në institucionet publike. Takimi mblodhi së bashku përfaqësues të lartë të institucioneve dhe të rinj të angazhuar për të ndarë ide konkrete dhe strategji të qëndrueshme për një Elbasan më të sigurt dhe gjithëpërfshirës.

Në takim morën pjesë kryetari i bashkisë z. Gledian Llatja,  Ambasadori i OSBE-së, z. Michel Tarran, Drejtori i Policisë Elbasan, z. Fatmir Hoxha, Drejtuesi i Prokurorisë, z. Kreshnik Ajazi, si dhe dhjetëra të rinj dhe të reja. Diskutimet u përqendruan në rritjen e kapaciteteve institucionale dhe ndërtimin e partneriteteve strategjike për të përmirësuar sigurinë dhe për të fuqizuar rolin e të rinjve në proceset vendimmarrëse.

“Fuqizimi i të rinjve është një prioritet i padiskutueshëm” theksoi z. Llatja, duke nënvizuar se këshillat rinorë dhe procesi i buxhetimit me pjesëmarrje janë shembuj konkretë të angazhimit për të ndërtuar ura komunikimi mes brezave dhe institucioneve.

Ambasadori i OSBE-së, z. Michel Tarran, vlerësoi rolin e institucioneve lokale dhe të rinjve në zbatimin e projekteve që forcojnë sigurinë dhe reduktojnë dhunën.

Ky takim shënon një hap të rëndësishëm drejt krijimit të një platforme të qëndrueshme bashkëpunimi, ku të rinjtë jo vetëm që dëgjohen, por edhe përfshihen aktivisht në vendimmarrje, duke ndikuar drejtpërdrejt në përmirësimin e cilësisë së jetës në qytet.

Sipas z. Llatja ” një Elbasan më i sigurt dhe gjithëpërfshirës është synimi ynë i përbashkët”.

Prezenca e OSBE njoftoi se, Teatri “Skampa” ishte dëshmitar i bashkëpunimit organik dhe ndërveprimit të gjallë, që vetëm rinia ka fuqinë ta nxisë, duke përhapur ide, duke sjellë mesazhe të fuqishme për të ndryshuar mendësi dhe zakone. Të rinjtë kontribuuan me mesazhe për “Murin e kujtesës”, një instalacion që do të vendoset në një nga rrugët e Elbasanit.

Diskutimet u përqendruan në rritjen e kapaciteteve institucionale dhe ndërtimin e partneriteteve strategjike për të përmirësuar sigurinë dhe për të fuqizuar rolin e të rinjve në proceset vendimmarrëse.

Për dy ditë me radhë, Kolonia e Piktorëve “Skampis 2024” ka sjellë një atmosferë krijuese në Elbasan, duke mbledhur artistë të talentuar që kanë pasqyruar bukuritë dhe trashëgiminë e qytetit përmes artit të tyre.

Artistët kanë shpalosur penelin e tyre mbi pamje ikonike të Elbasanit, duke përfshirë Kalanë historike, rrugicat e vjetra dhe peizazhet natyrore të Funarit dhe Gjinarit. Përmes këtyre veprave, ata kanë rikthyer historinë dhe natyrën në një formë artistike që mishëron shpirtin e qytetit.

Ky aktivitet u përmbyll me një ekspozitë unike në Hotel “Skampa”, ku të gjitha punimet e realizuara gjatë ditëve të kolonisë u prezantuan për publikun. Ekspozita ofron një mundësi për artdashësit dhe qytetarët të shijojnë bukuritë e Elbasanit përmes syve të artistëve.

Kolonia e Piktorëve “Skampis 2024” është një tjetër dëshmi e përkushtimit të qytetit  për të ruajtur dhe promovuar trashëgiminë kulturore përmes artit dhe krijimtarisë.

Ky udhëtim artistik e shpalos Elbasanin si një qendër të rëndësishme të kulturës dhe historisë shqiptare, duke mbështetur iniciativa që ruajnë dhe promovojnë trashëgiminë kulturore.

Kryetari i Bashkisë Elbasan, Z. Gledian Llatja, zhvilloi një vizitë në Stokholm, ku mori pjesë në sesione të ndryshme të organizuara në kuadër të programit TAIEX, për të përvetësuar praktikat më të mira drejt qyteteve neutrale ndaj klimës. Gjatë kësaj vizite, ai u shoqërua nga ekipi i Bashkisë Elbasan.

Në një takim me nënkryetaren e bashkisë së Stokholmit, Asa Lindhagen, u diskutuan plane investimesh të përbashkëta, zgjidhje për një mobilitet të qëndrueshëm dhe mundësitë e financimit për projekte klimatike. Fokus i diskutimeve ishte krijimi i një qyteti më të gjelbër dhe më të qëndrueshëm, ku investimet në mobilitet të qëndrueshëm dhe veprime klimatike të bëhen prioritete.

Ky bashkëpunim përforcon angazhimin e Bashkisë Elbasan për të ndjekur modele evropiane të qëndrueshmërisë dhe për ta bërë qytetin një shembull për zhvillimin miqësor ndaj mjedisit dhe për një jetë cilësore për qytetarët.

Bashkia Elbasan nisi procesin e konsultimeve për projektin kulturor “Elbasani 2030,” një program strategjik që synon ta shndërrojë qytetin në një qendër kulturore dhe artistike të Shqipërisë deri në vitin 2030. Në tryezën e parë të diskutimeve, ku morën pjesë artistë dhe personalitete të kulturës, kryetari i bashkisë Gledian Llatja, Ministri i i Shtetit për Pushtetin Vendor Arbian Mazniku dhe nënkryetarja e bashkisë Aulona Bylykbashi, u angazhuan për të krijuar një plan afatgjatë që integron trashëgiminë kulturore me zhvillimin ekonomik të qytetit.

Duke e cilësuar “Elbasani 2023” një angazhim të përbashkët për një qytet të rilindur,kryetari i bashkisë, Gledian Llatja, u shpreh se takimi është një hap i rëndësishëm për të ndërtuar një vizion të përbashkët për Elbasanin si qendër e kulturës, arsimit dhe dijes. “Ne po krijojmë një seri angazhimesh që do të sjellin Elbasanin në vitin 2030 si një qytet që krenohet me trashëgiminë e tij kulturore dhe traditat e tij, por që gjithashtu gërsheton kulturën me zhvillimin ekonomik,” deklaroi Llatja.

 Ai vuri në dukje se një sërë projektesh madhore, si rikonstruksioni i Muzeut Etnografik, i Muzeut të Arsimit dhe i Galerisë së Arteve, janë në proces, duke përmendur edhe potencialin ekonomik që do të krijojë një Elbasan që investon në art, kulturë dhe turizëm.

Ministri i i Shtetit për  Pushtetin Vendor Arbian Mazniku theksoi rëndësinë e këtij programi, duke e cilësuar si një model për gjithë Shqipërinë.   

 “Një qytet pa kulturë nuk ka vizion dhe aspirata,” tha ministri, duke shtuar se ky projekt është thelbësor për vizionin e qarkut dhe të Shqipërisë drejt vitit 2030. Ai përmendi rolin e rëndësishëm të procesit të integrimit evropian, që brenda vitit 2027 mund të sjellë një valë të re investimesh përmes programeve të BE-së. Fondet strukturore dhe ato të kohezionit social do të jenë të aksesueshme, duke u bërë mundësi për projekte të mëdha zhvillimore që do të përfshijnë fusha të ndryshme, përfshirë kulturën, shëndetësinë, bujqësinë dhe turizmin.

Si mbështetësi kryesor i këtij procesi, Arbian Mazniku, nën cilësinë edhe të drejtuesit politik të qarkut të Elbasanit, theksoi nevojën për bashkëpunim të gjithanshëm për të arritur vizionin e përbashkët të qytetit dhe qarkut të Elbasanit. “Kjo tryezë dhe tryeza të tjera që do të zhvillohen synojnë të krijojnë një platformë bashkëpunimi ku ne mund të dakordësojmë axhendën tonë dhe të zhvillojmë objektiva të qarta për vitin 2030,” theksoi Mazniku, duke nënvizuar se Elbasani ka potencialin të bëhet jo vetëm një qendër ekonomike për Shqipërinë, por edhe një pikë e rëndësishme tërheqëse për turistët me vlerat kulturore që ofron.

Si koordinatore e programit, Aulona Bylykbashi e përshkroi Elbasanin 2030 si një qendër të re kulturore me një kalendar të pasur aktivitetesh që do të lidhin traditën me kulturën bashkëkohore. “Synimi ynë është të promovojmë artistët e rinj dhe profesionistë, vendas e të huaj, duke zhvilluar kulturën dhe ekonominë e qytetit përmes një infrastrukture moderne,” tha Bylykbashi. Ajo shtoi se programi do të ndikojë në zhvillimin ekonomik dhe të turizmit të Elbasanit.

Programi “Elbasani 2030” pritet të përfshijë një numër të madh projektesh të rëndësishme, që do të realizohen në bashkëpunim me artistë dhe grupe të interesit në fusha të ndryshme, me synimin që Elbasani të bëhet një pikë referimi kulturore dhe ekonomike për gjithë vendin dhe më gjerë.

Kryetari i Bashkisë Elbasan, Z. Gledian Llatja, ka nënshkruar një Memorandum Mirëkuptimi me Shkollën Profesionale Elbasan për të hapur mundësinë e praktikave profesionale për të rinjtë.

Ky bashkëpunim i rëndësishëm synon të krijojë ura lidhëse mes edukimit dhe tregut të punës, duke u ofruar nxënësve përvojë praktike në fusha të ndryshme profesionale dhe duke i përgatitur ata për sfidat e së ardhmes.

Sipas z. Llatja “ky Memorandum do të kontribuojë gjithashtu në rritjen e kapaciteteve profesionale të stafit pedagogjik, duke ofruar mundësi të reja zhvillimi dhe shkëmbimi përvojash në sektorë të ndryshëm. Përmes këtij partneriteti,

Bashkia Elbasan dhe Shkolla Profesionale po ndërtojnë themelet për një të ardhme më të qëndrueshme për qytetin tonë, duke përkrahur të rinjtë që të zhvillohen si profesionistë të aftë dhe të angazhuar për të kontribuar në shoqëri”.

Në një hap të rëndësishëm drejt një Elbasani më të gjelbër dhe të qëndrueshëm, Bashkia Elbasan ka nisur projektin “GreenElb” në bashkëpunim me Urban Research Institute. Projekti synon të përmirësojë efikasitetin energjetik të ndërtesave private në lagjen Vullnetari, duke kontribuar në neutralitetin klimatik dhe përmirësimin e mjedisit urban.

Kryetari i Bashkisë Elbasan, Gledian Llatja, shprehu angazhimin për këtë nismë, duke theksuar se, “ky projekt është një hap konkret drejt një të ardhmeje më të gjelbër për Elbasanin. Me përmirësimin e efikasitetit energjetik dhe nxitjen e sjelljeve të reja, ne jo vetëm që ulim ndotjen, por dhe përforcojmë qëndrueshmërinë e qytetit tonë. Jemi krenarë që Elbasani është pjesë e misionit të BE-së për qytete neutrale ndaj klimës dhe do të vazhdojmë të përkushtohemi në projekte të tilla që ndikojnë drejtpërdrejt në cilësinë e jetës së qytetarëve tanë.”

Gjatë këtij projekti do të zhvillohen disa hapa të rëndësishëm, si:

Vlerësimi dhe përmirësimet energjetike për të identifikuar dhe zbatuar masa që përmirësojnë efikasitetin energjetik të ndërtesave.

Mekanizma të qëndrueshëm të financimit për të lehtësuar kostot dhe për të nxitur pjesëmarrjen e qytetarëve.

Politika inovative dhe nxitja e sjelljeve të reja për të mbështetur dhe motivuar qytetarët drejt një qasjeje më të përgjegjshme ndaj mjedisit.

Ndërtimi i kapaciteteve lokale përmes trajnimeve që fuqizojnë komunitetet për të përvetësuar praktikat e qëndrueshme.

Projekti “GreenElb” është një shembull i përkushtimit të Elbasanit për të qenë një qytet që ecën drejt të ardhmes së gjelbër dhe të qëndrueshme për brezat e ardhshëm.

Në ambientet e Bashkisë Elbasan u zhvillua  një trajnim mbi sigurinë kibernetike, me pjesëmarrjen e kryetarit të Bashkisë, z. Gledian Llatja, dhe drejtorit të Autoritetit Kombëtar për Sigurinë Kibernetike (AKSK), z. Igli Tafa. Trajnimi u përqendrua në rritjen e ndërgjegjësimit për “higjienën kibernetike” dhe rëndësinë e masave mbrojtëse për të garantuar sigurinë e informacionit për qytetarët dhe institucionet publike.

Z. Llatja theksoi nevojën për të forcuar masat e sigurisë në çdo nivel, duke përfshirë përdorimin e fjalëkalimeve të forta, përditësimet e rregullta dhe shmangien e rreziqeve online. “Me rritjen e shërbimeve dixhitale që ofrojmë, është e rëndësishme të kujdesemi për sigurinë e të dhënave dhe të informacioneve të qytetarëve tanë,” u shpreh ai.

Nga ana tjetër, z. Tafa ndau disa statistika, duke theksuar se 70% e sulmeve kibernetike ndodhin për shkak të gabimeve njerëzore. Ai përmendi se edukimi në këtë fushë duhet të nisë që në moshë të hershme, për të mbrojtur hapësirën dixhitale të individëve dhe grupeve vulnerabël. Trajnimi i sotëm shërben si një hap i rëndësishëm drejt përmirësimit të sigurisë kibernetike për të gjithë punonjësit e bashkisë.

Ky aktivitet është pjesë e një fushate të gjerë për ndërgjegjësimin mbi sigurinë dixhitale, që do të vazhdojë me trajnime të mëtejshme për punonjësit dhe qytetarët, duke përfshirë dhe mësuesit, për të siguruar një ambient të sigurt dhe të mbrojtur në hapësirën dixhitale të Elbasanit.