Lajme

Dita e tretë e Festivalit Ndërkombëtar Teatror “Skampa” në Elbasan ka vijuar me një seri aktivitetesh artistike që ndërthurin teatrin, danc-in dhe krijimtarinë bashkëkohore, duke sjellë për publikun emocione dhe energji të reja skenike.

Programi i ditës nisi me workshopin “Loja”, të udhëhequr nga artistja Aida Llukaj, e diplomuar në Universitetin “La Sapienza” në Itali dhe me eksperienca të shumta në projekte teatrore në vende të ndryshme të Europës. Llukaj, e cila aktualisht jeton në Francë ku ka themeluar kompaninë e dancit teatror “Cie Daidat”, ndau me pjesëmarrësit përvojat e saj mbi ndërthurjen e trupit, mendimit dhe improvizimit në procesin krijues.

Në vijim, trupa nga Prizreni solli për publikun shfaqjen “Brendësia e kostumit”, një performancë që eksploron marrëdhëniet njerëzore përmes tensionit dhe harmonisë, duke përdorur varësen si metaforë për rrënjët, përkatësinë dhe kufijtë e identitetit.

Mbrëmja u mbyll me interpretimin e dramës “Yerma” nga Asociacioni i Artistëve të Dramës së Vojvodinës (Serbi). Shfaqja, e bazuar në veprën e Federico García Lorcës, ndërthurte fjalën, muzikën dhe vallëzimin flamengo, duke sjellë një reflektim të fortë mbi të drejtat e grave, dashurinë dhe lirinë personale. Muzika live dhe skenografia minimaliste krijuan një përjetim të thellë emocional, që tejkaloi barrierat gjuhësore dhe preku ndjeshëm publikun elbasanas.

Për më shumë se një çerek shekulli, Festivali Ndërkombëtar i Teatrit ka qenë zemra e artit në Elbasan. Çdo vit, ai sjell trupa dhe krijues nga vende të ndryshme, duke e kthyer qytetin në një skenë të hapur ku takohen kultura, emocione dhe histori njerëzore. Ky festival është dëshmia më e bukur e dashurisë së Elbasanit për artin.

Fermerët e Jagodinës po tregojnë se bujqësia e Elbasanit po njeh zhvillim të qëndrueshëm dhe orientim drejt tregjeve të eksportit. Një shembull është fermeri Jani Avdiu, i cili këtë vit ka arritur të shesë të gjithë prodhimin e kivit ende pa e vjelë, me një çmim shumë të favorshëm në tregjete e eksportit.

Kryetari i Bashkisë Elbasan, Gledian Llatja, gjatë vizitës së tij në fermën e Avdiut në Jagodinë, u shpreh se “kivi, dikur i njohur si frut ekzotik, tashmë është bërë pjesë e bujqësisë elbasanase dhe po prodhohet me cilësi të lartë për eksport. Vetëm në Jagodinë, prodhimi arrin nga 35 deri në 40 kuintalë në vit, i cili shkon drejt tregjeve të Italisë dhe së fundmi edhe të Pogradecit”.

 Falë unazës bujqësore dhe sistemimit të rregullt të kanaleve vaditëse e kulluese, fermerët e kësaj zone po e rrisin produktivitetin dhe po sigurojnë standarde që kërkohen nga tregjet e huaja.

Llatja nënvizoi gjithashtu rëndësinë e procesit të azhurnimit të pronave bujqësore që po zhvillohet në bashkëpunim me Kadastrën Shqiptare. “Kemi nisur azhornimin e pronave në zonën e Shirgjanit dhe Mëngelit, dy nga zonat më të rëndësishme bujqësore të bashkisë. Ky proces po zgjidh përfundimisht një problem 30-vjeçar të paqartësive pronësore, duke u krijuar fermerëve mundësinë për të zhvilluar më lirshëm aktivitetin e tyre ekonomik,” tha ai.

Llatja shtoi se qeveria shqiptare po mbështet fermerët me skema të shumta subvencionesh, duke përmendur hapjen e fundit të skemës së mbështetjes më 30 shtator, si dhe mundësitë e tjera që do të vijojnë gjatë gjithë vitit për prodhuesit bujqësorë.

Ky zhvillim e vendos Jagodinën në hartën e zonave që po eksportojnë prodhime cilësore, duke e bërë Elbasanin një qendër të rëndësishme të kultivimit të kivit në Shqipëri.

Lagjja historike “Skënderbej” në Elbasan festoi 90-vjetorin e themelimit me një ceremoni përkujtimore, ku morën pjesë Kryetari i Bashkisë Elbasan, Gledian Llatja, dhe Princ Leka, nipi i Mbretit shqiptar Ahmet Zogu.

Kjo lagje u themelua në vitin 1935, si pjesë e Reformës Agrare të Mbretit Zog, që synonte sistemimin e familjeve shqiptare të dëbuara nga Kosova dhe Maqedonia. “Fushë-Mbret” u bë strehë e re për dhjetëra familje që lanë pas trojet e tyre, duke ndërtuar këtu një komunitet të fortë, me vlera të spikatura qytetare e kombëtare.

Në ceremoninë përkujtimore, e zhvilluar në ambientet e lagjes, u nderuan me certifikata mirënjohjeje figura të shquara të komuniteteve shqiptare nga Kosova dhe Maqedonia, për kontributin e tyre në ruajtjen e identitetit kombëtar, kulturës dhe traditave.

Të vlerësuarit ishin, Bajram Ipeku, për guximin dhe vendosmërinë që hapën rrugë për brezat e rinj të Pejës, Sadik Merko, patriot nga Struga, i njohur për angazhimin e tij në mbrojtjen e vlerave kombëtare. Idris Gërlica Krasniqi, rapsod popullor dhe ruajtës i trashëgimisë kulturore shqiptare, Hasan Feratozi, nacionalist nga Maqedonia, i dalluar për përkushtimin ndaj çështjes shqiptare, Mustafa Dauti, myfti i respektuar, që ruajti traditat dhe identitetin shpirtëror të komunitetit mysliman, dhe Faslli Berisha, përfaqësues i një familjeje patriotike me kontribut në Luftën Nacionalçlirimtare dhe në mbrojtjen e vlerave kombëtare.

Gjatë aktivitetit u përkujtua edhe momenti historik i  tetorit 1935, kur në lagjen “Fushë-Mbret” u vendosën për herë të parë 56 familje kosovare dhe 15 familje maqedonase, duke shënuar fillimin e një bashkëjetese shembullore që vijon prej nëntë dekadash.

Kryetari Gledian Llatja theksoi se lagjja “Fushë-Mbret” përfaqëson një pjesë të rëndësishme të historisë së qytetit dhe të identitetit të tij kulturor. Ai vuri në dukje se vitet e fundit janë realizuar investime të mëdha infrastrukturore dhe sociale në këtë zonë, për t’i dhënë vendin që i takon në historinë urbane të Elbasanit.

“Ky përvjetor është një kujtesë e rrënjëve tona dhe e lidhjeve të forta që na bashkojnë si komb. ‘Fushë-Mbret’ është dëshmi e gjallë e historisë, sakrificës dhe unitetit shqiptar”, u shpreh Llatja gjatë fjalës së tij.

Ceremonia u mbyll me një atmosferë festive dhe simbolike, duke vlerësuar trashëgiminë, guximin dhe përkushtimin e brezave që ndërtuan këtë lagje dhe e kthyen në një pjesë të rëndësishme të mozaikut historik të Elbasanit.

Në natën e dytë të Festivalit Ndërkombëtar të Teatrit “Skampa 2025 Extension”, publiku elbasanas pati mundësinë të ndjekë premierën e trupës lituaneze Artūras Areima Theater (AAT)me shfaqjen“Për një botë më të mirë”.

Drama zhvillohet në një realitet distopik të përfshirë nga lufta, ku mbijetesa shndërrohet në një betejë psikologjike, ndërsa publiku ftohet të reflektojë mbi mënyrën si shoqëria justifikon konfliktet dhe raportin e njeriut me natyrën – jo si pronë për t’u sunduar, por si një hapësirë e përbashkët që duhet ruajtur.

Një natë më parë, në Teatrin “Metropol”, trupa greke Dot Ensemble Theatre nga Selaniku prezantoi shfaqjen “Petrikora”, të frymëzuar nga balada ballkanike “Ura e Artës”, duke hapur rrugën për reflektime mbi marrëdhënien midis mitit dhe dilemave të sotme.

Përveç skenës teatrore, programi i festivalit ka përfshirë edhe artin vizual: në ambientet e Bibliotekës së qytetit është ekspozuar veprimi i Fetah Bizës me titull “Kujtesa e qytetit përmes artit dramatik”, një përpjekje për të lidhur kujtesën urbane me dramatikën dhe përvojat artistike të qytetit.

Ky është edicioni i 27-të i Festivalit Ndërkombëtar të Teatrit në Elbasan, i cili nga viti në vit sjell trupa të huaja dhe vendase, duke e kthyer qytetin në një qendër të rëndësishme të dialogut kulturor. Mbështetja e vazhdueshme e Bashkisë Elbasan dëshmon rëndësinë që i jepet artit dhe jetës kulturore, duke e bërë festivalin një nga ngjarjet më të spikatura të kalendarit artistik shqiptar.

Bashkia Elbasan është shpallur fituese e nismës europiane “WiFi4WB”, duke siguruar financim për vendosjen e dy pikave të internetit falas (WiFi) në hapësira publike të qytetit. Ky sukses sjell një hap të rëndësishëm drejt zgjerimit të aksesit në internet publik dhe forcimit të përfshirjes dixhitale për qytetarët dhe vizitorët.

Iniciativa “WiFi4WB” synon instalimin e rrjeteve pa tel falas në pika kyçe të qyteteve të rajonit, duke përmirësuar lidhshmërinë dhe qasjen në shërbime online.

Në kuadër të këtij projekti, Bashkia Elbasan ndodhet aktualisht në fazën e përzgjedhjes së vendndodhjeve ku do të vendosen këto dy pika WiFi. Qëllimi është që ato të shërbejnë sa më mirë qytetarët, duke u vendosur në hapësira të frekuentuara si sheshe publike, parqe, apo pranë institucioneve publike.

Ky projekt pritet të rrisë aksesin në internet për banorët dhe vizitorët,  lehtësojë përdorimin e shërbimeve elektronike si edhe te forcojë imazhin e Elbasanit si një qytet i përparuar dixhitalisht.

Informacione të mëtejshme mbi vendndodhjet e sakta të pikave WiFi do të publikohen së shpejti në faqen zyrtare të Bashkisë Elbasan.

Kryetari i Bashkisë Elbasan, Gledian Llatja, priti sot në zyrën e tij Drejtorin Artistik të Festivalit Ndërkombëtar të Teatrit, Adionis Fiilipi, së bashku me trupat teatrore nga Turqia, Serbia dhe Greqia, të cilët këto ditë po marrin pjesë në edicionin e 27-të të këtij festivali që ka kthyer Elbasanin në një qendër të rëndësishme të artit dhe kulturës.

Gjatë takimit, u diskutua mbi rëndësinë e festivalit për promovimin e artit teatrore dhe trashëgimisë kulturore të qytetit, si dhe mbi bashkëpunimin e vazhdueshëm mes artistëve vendas dhe atyre ndërkombëtarë. Kryetari Llatja shprehu kënaqësinë e tij për mikpritjen e ofruar nga qyteti dhe theksoi se kultura dhe arti janë prioritete strategjike për zhvillimin e Elbasanit.

Artistët e huaj shprehën mirënjohje për ngrohtësinë dhe dashamirësinë e publikut elbasanas, për duartrokitjet e sinqerta dhe për atmosferën e veçantë që qyteti ofron gjatë festivalit. Ky edicion, që sjell trupa nga vendet e rajonit dhe më gjerë, është një rast unik për të lidhur kulturat dhe për të krijuar një dialog ndërkombëtar mbi teatrin dhe artin dramatik.

Festivali Ndërkombëtar i Teatrit, që prej 27 vitesh, ka qenë promovuesi më i mirë i artit dhe kulturës në Elbasan, duke kontribuar në afirmimin e trashëgimisë historike dhe artistike të qytetit dhe duke i ofruar publikut një përvojë të pasur artistike. Ky aktivitet i rëndësishëm rikthen çdo vit qytetin në skenën ndërkombëtare të artit, duke e bërë Elbasanin një destinacion kulturor për artistët dhe artdashësit nga e gjithë bota.

Ky takim dhe mikpritja e trupave teatrore theksojnë edhe një herë përkushtimin e Bashkisë për të mbështetur artin, talentin dhe dialogun kulturor, duke shndërruar Elbasanin në një qytet që jeton dhe frymëzohet nga arti.

Agjencia e Shërbimeve Publike Elbasan prej ditësh ka nisur punimet për pastrimin e Përroit të Gurres, në një gjatësi rreth 2 km.

Ky aksion ka për qëllim të parandalojë përmbytjet, duke mbrojtur qindra hektarë tokë bujqësore dhe dhjetëra banesa, në mënyrë që banorët e zonës të ndihen më të sigurt. Kujdesi i përvitshëm dhe puna paraprake janë garancia që komuniteti të jetë i mbrojtur përballë shirave që po afrohen.

Aksione të tilla të pastrimit dhe mirëmbajtjes së përrenjve zhvillohen sistematikisht çdo vit në territorin e Bashkisë Elbasan, sidomos në këtë prag dimri, për të reduktuar rrezikun nga përmbytjet dhe për të garantuar sigurinë e banorëve.

Festivali Ndërkombëtar i Teatrit “Skampa 2025” startoi sot për publikun, duke sjellë magjinë e artit të gjallë në zemër të Elbasanit.

Edicioni i 27-të i festivalit të stileve dhe formave të reja teatrore risjell edhe këtë vit një larmi performancash nga vende të ndryshme të botës. Nga data 2 – 6 tetor do të ngjiten në skenë

shfaqje nga 9 trupa të ndryshme teatrore, mes të cilave, trupat e ardhura nga teatri shtetëror turk, ai i Ankarasë dhe i Stambollit, si dhe trupat nga Greqia, Kosova, Lituania, Serbia e Shqipëria.

Nuk do të mungojnë gjithashtu, si në çdo edicion tjetër, edhe ëorkshop-et, ekspozitat fotografike dhe promovimet e librave mbi vlerat teatrore.

Mbremja e parë solli në skenë shfaqjen “Medea – Material”, nga Teatri Shtetëror i Ankarasë dhe ai i Stambollit. Teksti i Heiner Müller-it, i prezantuar për herë të parë në turqisht, ndërthur mitologjinë, historinë, kujtimet dhe ëndrrat, duke krijuar një tapiceri poetike që rrëmbeu vëmendjen e publikut dhe e bëri natën të paharrueshme. Performanca vizuale, ritmi i hollësishëm dhe interpretimi i fuqishëm i aktorëve krijuan momente të thella reflektimi dhe emocioni, duke bërë që çdo spektator të ndihej pjesë e një dialogu të drejtpërdrejtë me artin.

Në konferencën për shtyp, themeluesi dhe drejtuesi artistik i pandalshëm i festivalit, Adonis Filipi, përshkroi rëndësinë e këtij edicioni. “Vlerësimi për të bukurën në të gjitha format e saj, si dhe dëshmia se arti i gjallë mbetet forca më e madhe për të reflektuar mbi botën tonë të ndërlikuar, janë synimi i këtij festivali, për të na lidhur me njëri-tjetrin dhe për të mirëpritur ndryshimin.”
Filipi shtoi se “Extension’ nuk është thjesht një fjalë, është një përvojë që zgjeron mënyrën se si e perceptojmë teatrin, duke sjellë eksperimente dhe emocione të reja në skenën shqiptare”.

Festivali zhvillohet nën mbështetjen e Ministrisë së Kulturës, Bashkisë së Elbasanit, dhe në bashkëpunim me Qendrën e Artit Elbasan, Ambasadën Greke në Shqipëri, Institutin e Kulturës Turke “Yunus Emre” – Tiranë, Universitetin e Arteve, Teatrin “Metropol” – Qendra Kulturore Tirana, dhe partnerë të tjerë kulturorë. Ky bashkëpunim ndërkombëtar garanton një pasqyrë të pasur të formave dhe stileve teatrore bashkëkohore, duke sjellë eksperimente dhe performanca që sfidojnë perceptimet tradicionale të publikut.

Festivali i parë Ndërkombëtar i Teatrit Bashkëkohor “Skampa ’99” hapi siparin 27 vite më parë në  Elbasan, me sloganin “Format e reja”, në koherencë me zhvillimet integruese evropiane, si i pari festival ndërkombëtar teatror, që i çeli rrugën edhe festivaleve të tjera në Shqipëri. Festivali “Skampa” eshte kompeticioni me i madh teatror që zhvillohet në vendin tonë, me pjesëmarrjen e mbi dhjetë trupave në çdo edicion. Që atëherë, festivali ka krijuar një traditë të veçantë, duke bashkuar artistë dhe publik nga e gjithë bota dhe duke u bërë një nga ngjarjet më ikonike të skenës shqiptare.

Mbremja e parë e këtij edicioni tregoi se “Skampa” vazhdon të jetë një hapësirë ku arti dhe emocionet bashkohen, duke ftuar spektatorët të shtrijnë horizontet e ndjenjës dhe të përjetimit artistik për gjithë javën e festivalit.

Këshilli Bashkiak i Elbasanit ka miratuar shpalljen e katër zonave prioritare për zhvillim brenda territorit administrativ të Bashkisë Elbasan.

 Zonat e përzgjedhura janë Njësitë Administrative Gjinar, Funar, Tregan dhe Shushicë të cilat përbëjnë një potencial të rëndësishëm ekonomik, turistik e mjedisor për qytetin dhe rajonin.

Ky vendim bazohet në Ligjin nr. 20/2025 “Për Paketën e Maleve”, si dhe në udhëzimet përkatëse të miratuara nga Ministria e Pushtetit Vendor, duke synuar nxitjen e zhvillimit të qëndrueshëm, turizmit rural e natyror, si dhe shfrytëzimin e burimeve natyrore e kulturore të zonave.

Kryetari i Bashkisë Elbasan, Gledian Llatja, theksoi se këto zona kanë potencial të lartë zhvillimi dhe po tërheqin interes të madh nga bizneset dhe investitorët, ndërsa prioritet mbetet zhvillimi i turizmit malor dhe ekoturizmit.

Gjinari, i njohur si “xhevahiri natyror” i Elbasanit, ofron potencial për zhvillimin e turizmit malor, ekoturizmit dhe përpunimit të bimëve mjekësore.

Funari, me pyjet e pasura dhe liqenet e tij natyrale, shihet si një destinacion i ardhshëm për turizëm kulturor, rural dhe sporte e aventurës.

Nga ana tjetër, Tregani, me ujërat termale, mbetet një atraksion i veçantë për turizmin shëndetësor e relaksues. Aktualisht zona më e frekuantuar e Elbasanit me mbi 9 mijë vizitorë çdo vit.

Ndërsa Shushica (Bysheku), vetëm pak kilometra nga qyteti, konsiderohet një zonë me potencial për turizëm familjar, bujqësi dhe kulinari tradicionale. 

Një zhvillim më të madh Shushica pritet të marrë në vijim teksa bëhet zona më e afërt me autumotoparkun dhe koridorin e VIII ç’ka do të ndikojë drejpërdrejt në zonën e Shushicës dhe jo vetëm.

Kryetari i Bashkisë Elbasan, Gledian Llatja, vizitoi një biznes familjar në fshatin Gjergjan, i cili prej një dekade merret me shitjen dhe riparimin e mjeteve bujqësore. Ky aktivitet, i ngritur nga Bardhi Muça pas kthimit nga emigracioni, është bërë një pikë referimi për fermerët e zonës dhe jo vetëm.

Familja Muça ka arritur të krijojë një model të qëndrueshëm pune, ku të gjithë anëtarët janë të angazhuar. Dy djemtë e familjes, të cilët kanë përfunduar shkollën profesionale, tashmë japin ndihmesë të drejtpërdrejtë në funksionimin e biznesit, duke e kthyer atë në një sipërmarrje me perspektivë afatgjatë.

Gjatë vizitës, Llatja u njoh nga afër me punën dhe shërbimet që ofron ky aktivitet, duke vlerësuar rolin që kanë bizneset familjare në ekonominë vendase. Ai theksoi se Bashkia Elbasan është e angazhuar të mbështesë nisma të tilla, të cilat jo vetëm gjenerojnë punësim, por edhe u vijnë në ndihmë komuniteteve rurale.

“Mbështetja për bizneset familjare është një prioritet për ne. Ato janë baza e ekonomisë vendase dhe një shembull se si puna e ndershme dhe bashkëpunimi familjar sjellin zhvillim për komunitetin,” u shpreh Llatja gjatë vizitës.

Biznesi i familjes Muça i shërben jo vetëm Gjergjanit, por edhe qytetit të Elbasanit dhe fshatrave përreth, duke u bërë një partner i rëndësishëm për fermerët që kërkojnë shërbime profesionale dhe të besueshme në fushën e bujqësisë.